دانلود پاورپوینت بررسی انواع سدها از نظر کاربرد و ساختار

بررسی انواع سدها از نظر کاربرد و ساختار

سد ها سازه‌های آبی عظیمی هستند که برای کنترل جریان آب رودخانه‌ها و ذخیره آن ساخته می‌شوند. این سازه‌ها نقش بسیار مهمی در تأمین آب شرب، کشاورزی، تولید برق آبی و کنترل سیلاب‌ها ایفا می‌کنند.

انواع سد ها از نظر کاربرد

سدها را می‌توان بر اساس کاربردشان به سه دسته اصلی تقسیم کرد:

1. سدهای مخزنی: این نوع سدها بزرگترین و رایج‌ترین نوع سدها هستند. هدف اصلی از ساخت این سدها، ایجاد یک مخزن بزرگ برای ذخیره آب است. آب ذخیره شده در این مخازن برای مصارف مختلفی از جمله:

   • تأمین آب شرب: بسیاری از شهرهای بزرگ آب آشامیدنی خود را از سدهای مخزنی تأمین می‌کنند.
   • آبیاری کشاورزی: آب ذخیره شده در سدهای مخزنی برای آبیاری مزارع و باغ‌ها استفاده می‌شود.
   • تولید برق آبی: با استفاده از انرژی پتانسیل آب ذخیره شده در مخزن، توربین‌های برق آبی به حرکت در می‌آیند و برق تولید می‌شود.
   • کنترل سیلاب: سدهای مخزنی با ذخیره آب در فصل بارندگی، از وقوع سیلاب در فصل خشک جلوگیری می‌کنند.
   • تفریح و گردشگری: بسیاری از سدهای مخزنی به دلیل زیبایی‌های طبیعی اطراف خود، به مناطق گردشگری تبدیل شده‌اند.

2. سدهای انحرافی: این سدها برای تغییر مسیر جریان آب رودخانه و هدایت آن به سمت کانال‌های آبیاری یا تونل‌ها ساخته می‌شوند. سدهای انحرافی معمولاً کوچکتر از سدهای مخزنی هستند و ارتفاع کمتری دارند.

3. سدهای رسوب‌گیر: هدف از ساخت این سدها، جلوگیری از ورود رسوبات به مخزن سدهای مخزنی و کانال‌های آبیاری است. رسوبات می‌توانند باعث کاهش ظرفیت مخزن و همچنین کاهش عمر مفید تأسیسات آبی شوند.

انواع سد ها از نظر ساختار

سدها را می‌توان بر اساس نوع مصالح و روش ساخت به انواع مختلفی تقسیم کرد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• سدهای بتنی: این نوع سدها از بتن ساخته می‌شوند و به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار آب، از رایج‌ترین انواع سدها هستند. سدهای بتنی را می‌توان به انواع مختلفی مانند سدهای وزنی، قوسی و پشت‌بنددار تقسیم کرد.
• سدهای خاکی: این سدها از خاک و سنگ ساخته می‌شوند و معمولاً برای ساخت سدهای بزرگ استفاده می‌شوند. سدهای خاکی به دلیل هزینه ساخت پایین‌تر نسبت به سدهای بتنی، از محبوبیت زیادی برخوردار هستند.
• سدهای سنگریزه‌ای: این سدها از سنگ‌های درشت و ریز ساخته می‌شوند و معمولاً برای ساخت سدهای بزرگ در مناطق کوهستانی استفاده می‌شوند.
• سدهای ترکیبی: این سدها ترکیبی از دو یا چند نوع سد هستند و برای بهره‌گیری از مزایای هر یک از آن‌ها ساخته می‌شوند.

عوامل مؤثر در انتخاب نوع سد

انتخاب نوع سد برای هر پروژه، به عوامل مختلفی مانند:

• توپوگرافی منطقه: شکل زمین، شیب زمین و جنس خاک در انتخاب نوع سد بسیار مؤثر است.
• میزان بارندگی: میزان بارندگی در منطقه، بر حجم آب ذخیره شده در سد و در نتیجه بر نوع سد تأثیر می‌گذارد.
• مصالح ساختمانی موجود: دسترسی به مصالح ساختمانی مناسب، در انتخاب نوع سد نقش مهمی دارد.
• هزینه ساخت: هزینه ساخت هر نوع سد متفاوت است و در انتخاب نوع سد باید به هزینه ساخت نیز توجه شود.
• عمر مفید سد: عمر مفید هر نوع سد متفاوت است و در انتخاب نوع سد باید به عمر مفید مورد انتظار نیز توجه شود.

جمع‌بندی

سدها سازه‌های آبی پیچیده و مهمی هستند که نقش بسیار مهمی در زندگی انسان‌ها ایفا می‌کنند. انتخاب نوع سد مناسب برای هر پروژه، نیازمند بررسی دقیق شرایط محلی و عوامل فنی و اقتصادی است.