عنوان |
نگاهی بر تاریخ سلسله قاجاریه در ایران |
سال تهیه : 1403 | تعداد اسلاید : 41 |
فرمت فایل : ppt-pptx | نوع فایل : پاورپوینت |
کیفیت : طلایی | مناسب : دانشجویان |
سلسله قاجاریه، خاندانی ترکتبار بودند که از سال ۱۱۷۵ تا ۱۳۰۴ هجری شمسی (۱۷۹۶ تا ۱۹۲۵ میلادی) بر ایران حکومت کردند. این دوره یکی از مهمترین و پر فراز و نشیبترین دورههای تاریخ ایران به شمار میرود که با تحولات عمیق سیاسی، اجتماعی و فرهنگی همراه بود.
به قدرت رسیدن سلسله قاجاریه پس از سالها هرج و مرج و کشمکشهای داخلی پس از مرگ نادرشاه افشار رقم خورد. آغامحمدخان قاجار، از رؤسای ایل قاجار، با بهرهگیری از ضعف حکومتهای محلی و با انجام سلسله جنگهایی بیرحمانه، موفق شد قدرت را در سراسر ایران به دست گیرد. او ابتدا با حمله به خراسان، آخرین بازماندگان افشاریان را برانداخت و سپس با لشکرکشیهای متعدد، مناطق مختلف ایران از جمله آذربایجان، گرجستان و بخشهایی از آسیای میانه را تحت سلطه خود درآورد. یکی از مهمترین اقدامات آغامحمدخان، انتقال مرکز حکومت از شهرهای مختلف به تهران بود که از آن زمان به بعد به عنوان پایتخت ایران تثبیت شد. جنگهای آغامحمدخان اگرچه منجر به تحکیم قدرت قاجارها شد، اما با خشونت و کشتارهای فراوانی همراه بود و چهرهای منفور از او در تاریخ به جا گذاشت.
پس از کشته شدن آغامحمدخان، برادرزادهاش فتحعلی شاه به سلطنت رسید. دوره حکومت فتحعلی شاه با چالشهای جدی روبرو بود. در این زمان، امپراتوری روسیه به سیاستهای توسعهطلبانه خود ادامه میداد و منطقه قفقاز، که برای ایران اهمیت استراتژیک داشت، مورد طمع روسها قرار گرفت. در پی دو دوره جنگ با روسیه (جنگهای ایران و روس)، بخشهای وسیعی از قفقاز شامل گرجستان، ارمنستان و آذربایجان طبق معاهدات گلستان و ترکمانچای از ایران جدا شد. این شکستهای سنگین نه تنها خسارات مالی و جانی فراوانی به ایران وارد کرد، بلکه ضربه بزرگی به حیثیت و تمامیت ارضی کشور وارد آورد. در دوره فتحعلی شاه، در حالی که ایران درگیر مشکلات خارجی بود، تلاشهایی نیز برای برقراری نظم داخلی و توسعه برخی صنایع صورت گرفت، اما این اقدامات در سایه تهدیدات خارجی و ضعف ساختارهای حکومتی چندان مثمر ثمر واقع نشد. مقایسه اوضاع ایران در این دوره با شکوه و اقتدار ایران دوره صفویان، بیش از پیش تلخی از دست رفتن مناطق وسیع و ضعف حکومت قاجار را نمایان میسازد.
با گذشت زمان و روی کار آمدن شاهانی چون ناصرالدینشاه، ایران بیش از پیش با تحولات جهانی و نفوذ قدرتهای اروپایی مواجه شد. در دوره ناصرالدینشاه، تلاشهایی برای مدرنیزاسیون و اصلاحات با الگوبرداری از غرب صورت گرفت. صدارت امیرکبیر، یکی از درخشانترین مقاطع این دوره به شمار میرود. امیرکبیر با درک عقبماندگی ایران و ضرورت اصلاحات بنیادین، برنامههای گستردهای را در زمینههای آموزش، اقتصاد، ارتش و صنعت به اجرا گذاشت و به حق لقب “سردار سازندگی” را از آن خود کرد. اما اصلاحات او با مخالفتهای جدی از سوی درباریان و گروههای ذینفع روبرو شد و سرانجام با دسیسههای دشمنانش به قتل رسید. پس از امیرکبیر، روند اصلاحات با کندی و نوسان مواجه شد و امتیازات اقتصادی و سیاسی فراوانی به کشورهای اروپایی واگذار گردید که نارضایتی عمومی را برانگیخت. این نارضایتیها در نهایت به شکلگیری جنبش مشروطه ایران در اواخر دوره ناصرالدینشاه و اوایل سلطنت مظفرالدینشاه منجر شد که خواستار محدود کردن قدرت مطلقه شاه و برقراری حکومت قانون بود. با وجود فراز و نشیبهای فراوان و تلاشهای اصلاحطلبانه، ضعف ساختارهای سیاسی و اجتماعی، فساد دربار و نفوذ روزافزون قدرتهای خارجی در نهایت به پایان سلسله منحوس قاجار در سال ۱۳۰۴ هجری شمسی انجامید و با کودتای رضاخان پهلوی، دوران جدیدی در تاریخ ایران آغاز شد.
فهرست مطالب:
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.