عنوان |
مروری بر مبانی حسابداری اجتماعی: تعاریف، تاریخچه و مولفه ها |
سال تهیه : 1403 | تعداد اسلاید : 25 |
فرمت فایل : ppt-pptx | نوع فایل : پاورپوینت |
کیفیت : طلایی | مناسب : دانشجویان |
مطالعه مبانی حسابداری اجتماعی، رویکردی نوین در عرصه حسابداری است که فراتر از سنجش صرف عملکرد مالی سازمانها رفته و به ارزیابی و گزارشگری تاثیرات اجتماعی و زیستمحیطی فعالیتهای آنها میپردازد. این شاخه از حسابداری تلاش میکند تا تصویری جامعتر از عملکرد یک واحد تجاری ارائه دهد و نشان دهد که چگونه فعالیتهای آن بر جامعه و محیط زیست پیرامون تاثیر میگذارد.
حسابداری اجتماعی، با ریشه در دغدغههای فزاینده نسبت به مسئولیتپذیری شرکتها در قبال جامعه و محیط زیست، در طول زمان تکامل یافته است. در مقدمه این بحث باید گفت که با گسترش نقش سازمانها در جوامع و افزایش آگاهی عمومی نسبت به پیامدهای اجتماعی و زیستمحیطی فعالیتهای آنها، ضرورت وجود سازوکارهایی برای سنجش و گزارشگری این تاثیرات بیش از پیش احساس شد. از نظر تاریخچه حسابداری اجتماعی، میتوان گفت که ایده توجه به جنبههای غیرمالی عملکرد سازمانها به دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی بازمیگردد، زمانی که مباحث مربوط به مسئولیت اجتماعی شرکتها (CSR) به طور جدی مطرح شد. در آن دوران، برخی از شرکتها به صورت داوطلبانه اقدام به انتشار گزارشهایی در زمینه فعالیتهای اجتماعی خود کردند. با گذشت زمان، این رویکرد تکامل یافت و مفهوم تعریف حسابداری اجتماعی به عنوان یک سیستم منظم برای شناسایی، اندازهگیری، ثبت و گزارشگری تاثیرات اجتماعی و زیستمحیطی فعالیتهای یک سازمان شکل گرفت. مسئولیتهای اجتماعی شرکتها به عنوان هسته اصلی حسابداری اجتماعی، شامل طیف گستردهای از تعهدات و وظایف است که سازمانها در قبال ذینفعان مختلف خود (از جمله کارکنان، مشتریان، تامینکنندگان، جامعه محلی و محیط زیست) بر عهده دارند. عناصر تعاریف مسئولیت اجتماعی معمولاً شامل مواردی نظیر پاسخگویی، شفافیت، رعایت قوانین و مقررات، احترام به حقوق ذینفعان و مشارکت در توسعه پایدار میشود. مفروضات سیستم حسابداری مسئولیتهای اجتماعی بر این باور استوار است که فعالیتهای سازمانها نه تنها پیامدهای مالی، بلکه پیامدهای اجتماعی و زیستمحیطی نیز به همراه دارد و این پیامدها باید به طور نظاممند شناسایی و گزارش شوند.
در ادامه بحث پیرامون مبانی حسابداری اجتماعی، به پنج مفهوم اساسی در حسابداری زیست محیطی و اجتماعی اشاره میکنیم که عبارتند از: پایداری، پاسخگویی، شفافیت، فراگیری ذینفعان و اخلاق. مفهوم پایداری بر ضرورت توجه به نیازهای نسلهای آینده در کنار تامین نیازهای نسل فعلی تاکید دارد. پاسخگویی به این معناست که سازمانها باید در قبال تاثیرات اجتماعی و زیستمحیطی خود پاسخگو باشند و سازوکارهایی برای جبران خسارات احتمالی ایجاد کنند. شفافیت به معنای ارائه اطلاعات صادقانه و قابل فهم در مورد عملکرد اجتماعی و زیستمحیطی سازمان به تمامی ذینفعان است. فراگیری ذینفعان بر اهمیت مشارکت و تعامل با تمامی گروههای ذینفع در فرآیند تصمیمگیری و گزارشگری تاکید دارد. و در نهایت، اخلاق به عنوان یک اصل بنیادین، بر رفتار مسئولانه و منصفانه سازمان در تمامی تعاملات خود دلالت دارد. معاملات اجتماعی به تبادلات و تعاملاتی اشاره دارد که یک سازمان با محیط اجتماعی خود انجام میدهد و میتواند پیامدهای مثبت یا منفی برای جامعه داشته باشد. سود اجتماعی مفهومی است که تلاش میکند تا ارزش اجتماعی ایجاد شده توسط یک سازمان را اندازهگیری کند، که میتواند شامل مواردی نظیر ایجاد اشتغال، بهبود سلامت جامعه و ارتقای سطح آموزش باشد. ارکان اجتماعی به جنبههای مختلف عملکرد اجتماعی یک سازمان اشاره دارد که میتواند شامل روابط با کارکنان، مشارکت در امور خیریه و حمایت از برنامههای توسعه اجتماعی باشد. سرمایه اجتماعی به شبکهها، هنجارها و اعتماد متقابل در یک جامعه اشاره دارد که میتواند به تسهیل همکاری و دستیابی به اهداف مشترک کمک کند و سازمانها نیز میتوانند در تقویت یا تضعیف آن نقش داشته باشند. خالص دارایی اجتماعی تلاشی برای اندازهگیری ارزش خالص منابع اجتماعی و زیستمحیطی است که یک سازمان در اختیار دارد یا از آن بهرهبرداری میکند. ماهیت حسابداری اجتماعی چندبعدی و فراتر از حسابداری مالی سنتی است و تلاش میکند تا تصویری جامع از عملکرد یک سازمان در ابعاد مختلف ارائه دهد.
در ادامه بررسی مبانی حسابداری اجتماعی، باید به منافع اجتماعی در این سیستم و هزینه های اجتماعی در این سیستم پرداخت. منافع اجتماعی میتواند شامل افزایش رضایت کارکنان، بهبود تصویر برند سازمان، کاهش ریسکهای اجتماعی و زیستمحیطی و افزایش وفاداری مشتریان باشد. در مقابل، هزینههای اجتماعی میتواند شامل آلودگی محیط زیست، نقض حقوق کارکنان و ایجاد نارضایتی در جامعه محلی باشد. مزایا و مشکلات اجرای این سیستم نیز قابل توجه است. از جمله مزایا میتوان به بهبود تصمیمگیری، افزایش شفافیت و پاسخگویی، تقویت روابط با ذینفعان و ارتقای جایگاه سازمان در جامعه اشاره کرد. در مقابل، مشکلات احتمالی شامل دشواری در اندازهگیری و کمیسازی برخی از تاثیرات اجتماعی و زیستمحیطی، هزینههای بالای پیادهسازی و گزارشگری و احتمال سوءاستفاده از اطلاعات برای اهداف تبلیغاتی است. استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری اجتماعی طیف وسیعی از افراد و گروهها را شامل میشوند، از جمله سرمایهگذاران، اعتباردهندگان، مشتریان، کارکنان، دولت، سازمانهای غیردولتی و جامعه محلی. این اطلاعات به آنها کمک میکند تا ارزیابی بهتری از عملکرد کلی سازمان داشته باشند و تصمیمات آگاهانهتری اتخاذ کنند. اصول و مفاهیم اساسی این سامانه شامل مواردی نظیر اهمیت نسبی، قابلیت اتکا، قابلیت مقایسه، قابلیت فهم و مرتبط بودن اطلاعات است. چگونگی فرایند گزارشگری هزینه ها و منافع اجتماعی واحد تجاری معمولاً شامل شناسایی، اندازهگیری، ارزیابی و ارائه اطلاعات مربوط به تاثیرات اجتماعی و زیستمحیطی سازمان در قالب گزارشهای جداگانه یا به صورت ادغام شده با گزارشهای مالی است. تاثیر ارایه اطلاعات حسابداری اجتماعی بر تصمیم گیری سرمایه گذاران نیز رو به افزایش است، زیرا بسیاری از سرمایهگذاران امروزه علاوه بر عملکرد مالی، به عملکرد اجتماعی و زیستمحیطی شرکتها نیز توجه میکنند و این اطلاعات میتواند در تصمیمات سرمایهگذاری آنها نقش مهمی ایفا کند. در مورد جایگاه حسابرسی مسئولیت های اجتماعی در ایران باید گفت که این موضوع هنوز در مراحل ابتدایی توسعه قرار دارد و سازوکارهای مدون و فراگیری برای آن وجود ندارد، اما با افزایش توجه به مسئولیت اجتماعی شرکتها، انتظار میرود که جایگاه حسابرسی مسئولیتهای اجتماعی نیز در آینده پررنگتر شود. در نهایت، آینده حسابداری محیطی و اجتماعی بسیار امیدوارکننده به نظر میرسد، زیرا با افزایش آگاهی نسبت به چالشهای اجتماعی و زیستمحیطی و فشار ذینفعان، انتظار میرود که حسابداری اجتماعی به یک جزء جداییناپذیر از سیستم گزارشگری شرکتها تبدیل شود و نقش مهمی در دستیابی به توسعه پایدار ایفا کند.
فهرست مطالب:
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.