دانلود پاورپوینت بررسی و کاربرد تاپسیس (TOPSIS) در تصمیم گیری چندمعیاره

تاپسیس (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) یک روش پرکاربرد در تصمیم‌گیری چندمعیاره است که برای رتبه‌بندی گزینه‌های مختلف براساس معیارهای متعدد به کار می‌رود. این روش بر اساس مفهوم فاصله از راه‌حل ایده‌آل و ضد ایده‌آل عمل می‌کند و گزینه‌هایی را که بیشترین شباهت را به راه‌حل ایده‌آل و کمترین شباهت را به راه‌حل ضد ایده‌آل داشته باشند، با اولویت بالاتر انتخاب می‌کند.

چرا روش تاپسیس؟

• سادگی و کارایی: تاپسیس روشی نسبتاً ساده و در عین حال قدرتمند برای حل مسائل تصمیم‌گیری است.
• انعطاف‌پذیری: قابلیت استفاده در مسائل با معیارهای کمی و کیفی را دارد.
• تفسیرپذیری نتایج: نتایج حاصل از تاپسیس به راحتی قابل تفسیر و توجیه هستند.
• کاربرد گسترده: در حوزه‌های مختلفی مانند مدیریت، مهندسی، اقتصاد و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مراحل اجرای TOPSIS :

1. تشکیل ماتریس تصمیم: در این مرحله، گزینه‌ها و معیارهای تصمیم‌گیری در قالب یک ماتریس نمایش داده می‌شوند.
2. نرمال‌سازی ماتریس تصمیم: مقادیر ماتریس تصمیم به مقیاس مشترکی تبدیل می‌شوند تا مقایسه بین آن‌ها امکان‌پذیر باشد.
3. محاسبه وزن معیارها: به هر معیار وزنی متناسب با اهمیت آن اختصاص داده می‌شود.
4. محاسبه ماتریس نرمال‌سازی شده وزنی: ماتریس نرمال‌سازی شده در وزن معیارها ضرب می‌شود.
5. محاسبه راه‌حل ایده‌آل مثبت و منفی: بهترین و بدترین مقدار ممکن برای هر معیار به عنوان راه‌حل ایده‌آل مثبت و منفی در نظر گرفته می‌شود.
6. محاسبه فاصله از راه‌حل ایده‌آل مثبت و منفی: فاصله هر گزینه از راه‌حل ایده‌آل مثبت و منفی محاسبه می‌شود.
7. محاسبه شاخص نزدیکی به راه‌حل ایده‌آل: با استفاده از فاصله‌های محاسبه شده، شاخص نزدیکی به راه‌حل ایده‌آل برای هر گزینه تعیین می‌شود.
8. رتبه‌بندی گزینه‌ها: گزینه‌ها بر اساس شاخص نزدیکی به راه‌حل ایده‌آل رتبه‌بندی می‌شوند.

کاربردهای تاپسیس:

• انتخاب پروژه: برای انتخاب بهترین پروژه از بین چندین پروژه با توجه به معیارهای مختلف مانند هزینه، زمان اجرا، سودآوری و…
• ارزیابی تامین‌کنندگان: برای انتخاب بهترین تامین‌کننده از بین چندین تامین‌کننده با توجه به معیارهایی مانند قیمت، کیفیت، زمان تحویل و…
• انتخاب مکان مناسب: برای انتخاب بهترین مکان برای احداث یک کارخانه یا تاسیسات با توجه به معیارهایی مانند دسترسی، هزینه زمین، نیروی کار و…
• ارزیابی ریسک: برای ارزیابی ریسک‌های مختلف در یک پروژه یا تصمیم‌گیری با توجه به احتمال وقوع و شدت هر ریسک

مزایای استفاده از TOPSIS:

• کمک به تصمیم‌گیری‌های پیچیده: در شرایطی که چندین معیار در تصمیم‌گیری نقش دارند، تاپسیس می‌تواند به تصمیم‌گیرندگان کمک کند تا بهترین گزینه را انتخاب کنند.
• افزایش شفافیت تصمیم‌گیری: با نشان دادن وزن هر معیار و فاصله گزینه‌ها از راه‌حل ایده‌آل، شفافیت تصمیم‌گیری افزایش می‌یابد.
• کاهش خطای انسانی: با اتکا به محاسبات ریاضی، احتمال بروز خطای انسانی در تصمیم‌گیری کاهش می‌یابد.

در کل، تاپسیس یک ابزار قدرتمند برای تصمیم‌گیری در شرایط پیچیده است که می‌تواند به بهبود کیفیت تصمیمات کمک کند.

فهرست مطالب:

تکنیک تاپسیس (TOPSIS)

مزایا

مراحل

مثال روش تاپسیس

الگوریتم اجرایی تاپسیس (TOPSIS)

گام‌های این روش

محاسبه ایده آل‌های مثبت و منفی