دانلود پاورپوینت آشنایی با مبانی مدیریت بحران: مراحل، اهداف و انواع

اصول مدیریت بحران

اصول مدیریت بحران، مجموعه‌ای از قواعد و رویکردهای بنیادین هستند که راهنمای سازمان‌ها و افراد برای پیش‌بینی، آمادگی، پاسخگویی و بهبودی مؤثر از رویدادهای غیرمنتظره و مخرب می‌باشند. این اصول بر پایه تجربیات گذشته و دانش تخصصی شکل گرفته‌اند و هدفشان کاهش آسیب‌ها و تسریع بازگشت به حالت عادی است.

این پاورپوینت در 37 اسلاید تهیه شده و در ادامه نیز تصویر مربوط به اسلاید شماره 4 آن قرار داده شده است:

یک بحران ذاتاً رویدادی ناگهانی، پیش‌بینی‌نشده و اغلب با پیامدهای منفی گسترده است که سیستم‌ها و جوامع را با تهدید جدی مواجه می‌سازد و زمان تصمیم‌گیری را به شدت محدود می‌کند. اهداف مدیریت بحران در وهله اول، حفظ جان انسان‌ها، سپس کاهش خسارات مالی و زیست‌محیطی، و در نهایت بازگرداندن سریع جامعه یا سازمان به عملکرد عادی و حتی بهتر از قبل است. ضرورت‌های شناخت بحرانی از آنجا ناشی می‌شود که بدون درک صحیح از ماهیت، ابعاد و پویایی یک وضعیت اضطراری، هرگونه برنامه‌ریزی و اقدام مؤثر ناممکن خواهد بود. شناخت دقیق به ما کمک می‌کند تا انواع مختلف رویدادها، از جمله بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله، بحران‌های انسان‌ساز مانند حوادث صنعتی یا حملات سایبری، و بحران‌های اقتصادی-اجتماعی را از یکدیگر تمیز دهیم و برای هر یک راهکارهای متناسبی بیندیشیم. هزینه بحران نه تنها شامل خسارات مستقیم مادی است، بلکه هزینه‌های غیرمستقیم مانند از دست رفتن اعتبار، آسیب به سلامت روان جامعه، و فرصت‌های از دست رفته توسعه را نیز در بر می‌گیرد که اغلب بسیار بیشتر از هزینه‌های پیشگیری و آمادگی است. به همین دلیل، سرمایه‌گذاری در شناخت، پیش‌بینی و آمادگی، یک ضرورت انکارناپذیر است و یکی از اصول مدیریت بحران همین تاکید بر پیشگیری و آمادگی فعالانه است. برنامه‌ریزی در بحران شامل تدوین سناریوهای مختلف، تخصیص منابع، تعیین زنجیره فرماندهی و ارتباطات، و آموزش نیروها می‌شود تا در لحظه وقوع، سردرگمی به حداقل برسد.

در ادامه، تصویر مربوط به اسلاید شماره 28 این پاورپوینت قرار داده شده است:

مراحل مدیریت بحرانی معمولاً شامل چهار مرحله اصلی است: پیشگیری و کاهش اثرات، آمادگی، پاسخ، و بازسازی و بهبودی. در مرحله پیشگیری، تلاش می‌شود تا از وقوع بحران جلوگیری شود یا دامنه خسارات احتمالی آن کاهش یابد. مرحله آمادگی شامل برنامه‌ریزی، آموزش، تمرین، و تجهیز منابع است. تعریف اتاق بحران به عنوان یک مرکز فرماندهی و هماهنگی مجهز، یکی از ارکان مهم مرحله آمادگی و پاسخ است. در این اتاق، اطلاعات جمع‌آوری، تحلیل، و بر اساس آن تصمیمات حیاتی اتخاذ می‌شود. ویژگی‌های اعضای تیم بحران مانند آرامش، قاطعیت، توانایی کار تیمی، و مهارت‌های ارتباطی قوی، نقش کلیدی در موفقیت عملیات دارد. خصوصیات مدیر بحران نیز شامل توانایی رهبری، تجربه، قدرت تحلیل سریع، و توانایی ایجاد اعتماد در شرایط پر استرس است. روانشناسی برخورد با بحران نیز جنبه مهمی است که به درک واکنش‌های انسانی در شرایط اضطراری و نحوه مدیریت استرس و وحشت عمومی و همچنین حمایت روانی از آسیب‌دیدگان و امدادگران می‌پردازد. برنامه‌ریزی برای کنترل عواقب بحران باید پیش از وقوع آن صورت گیرد تا بتوان پیامدهای منفی را به حداقل رساند و فرآیند بازگشت به حالت عادی را تسریع بخشید. یکی از چالش‌های اساسی، درجه‌بندی بحران است که به تخصیص متناسب منابع و اتخاذ راهبردهای مناسب کمک می‌کند. رعایت اصول مدیریت بحران در تمامی این مراحل، از جمله شفافیت در اطلاع‌رسانی و پاسخگویی مسئولانه، برای حفظ اعتماد عمومی حیاتی است.

انواع بحران بسیار متنوع هستند و می‌توان آن‌ها را بر اساس منشأ (طبیعی، انسان‌ساز، فناورانه، اقتصادی، اجتماعی)، سرعت وقوع (ناگهانی، تدریجی)، و گستردگی تأثیر طبقه‌بندی کرد. تشابهات بحران‌های طبیعی با بحران‌های غیرطبیعی در نیاز به واکنش سریع، هماهنگی بین‌سازمانی، و مدیریت منابع محدود است. اما تفاوت‌های بحران‌های طبیعی با بحران‌های غیرطبیعی نیز قابل توجه است؛ مثلاً در بحران‌های انسان‌ساز، عامل انسانی و مسئولیت‌پذیری نقش پررنگ‌تری دارد و گاهی پیش‌بینی آن‌ها دشوارتر است. راهبردهای مدیریت بحران باید متناسب با نوع و ویژگی‌های هر رویداد تطبیق داده شوند. برای مثال، فعالیت‌ها پیش از وقوع حادثه در مدارس شامل آموزش ایمنی به دانش‌آموزان و کارکنان، برگزاری مانورهای تخلیه، و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها می‌شود. عملیات هنگام وقوع حادثه در مدارس بر تخلیه امن، پناه‌گیری، و ارائه کمک‌های اولیه متمرکز است و عملیات بعد از وقوع حادثه در مدارس شامل جستجو و نجات، حمایت روانی، و بازگشایی ایمن مدرسه است. در حوزه کسب‌وکار، راهکارهای بقا برای شرکت‌ها در شرایط بحران شامل تدوین برنامه‌های تداوم کسب‌وکار، تنوع‌بخشی به زنجیره تأمین، و مدیریت نقدینگی است. حالت‌های مختلف بحران از یک اختلال کوچک تا یک فاجعه تمام‌عیار را در بر می‌گیرد و درک این طیف برای برنامه‌ریزی مؤثر ضروری است. در نهایت، پایبندی به اصول مدیریت بحران و یادگیری مستمر از تجربیات گذشته، ضامن افزایش تاب‌آوری جوامع و سازمان‌ها در برابر چالش‌های آینده خواهد بود و به کنترل بهتر پیامدهای بحران کمک شایانی می‌کند.

فهرست مطالب:

• بحران
• اهداف مدیریت بحران
• ضرورت های شناخت بحرانی
• ویژگی های مدیریت بحرانی
• مراحل مدیریت بحرانی
• تعریف اتاق بحران
• برنامه ریزی در بحران
• انواع بحران
• پیامدهای بحران
• درجه بندی بحران
• اصول پایه برای مقابله با بحران ها
• هزینه بحران
• راهبردهای مدیریت بحران
• روانشناسی برخورد با بحران
• حالت های مختلف بحران
• ویژگی های اعضای تیم بحران
• خصوصیات مدیر بحران
• برنامه ریزی برای کنترل عواقب بحران
• تشابهات بحران های طبیعی با بحران های غیرطبیعی
• تفاوت های بحران های طبیعی با بحران های غیرطبیعی
• فعالیت ها پیش از وقوع حادثه در مدارس
• عملیات هنگام وقوع حادثه در مدارس
• عملیات بعد از وقوع حادثه در مدارس
• راهکارهای بقا برای شرکت ها در شرایط بحران